Afganistan'da belirsizlik

Afganistan hükümeti ile Taliban arasında devam eden mahkum takasının tamamlanmasının ardından geçen hafta başlaması planlanan Afganlar arası barış görüşmeleri hala belirsizliğini koruyor.

ABD ile Taliban arasında 29 Şubat'ta imzalanan barış anlaşması kapsamında 5 bin Taliban mahkumuna karşılık 1000 Afgan mahkumun, Afganlar arası müzakereler başlamadan önce serbest bırakılması gerekiyordu. 

Söz konusu 5 bin Taliban mahkumun arasında ağır suçlara karışan 400 militanın serbest bırakılması, 7 Ağustos'ta başkent Kabil'de toplanan Büyük Halk Meclisinin (Loya Cirge) onayına sunuldu ve oy birliğiyle kabul edildi.

Loya Cirge onayının ardından Cumhurbaşkanı Eşref Gani'nin imzaladığı kararla söz konusu 400 Taliban mahkumundan şu ana kadar 80'i serbest bırakıldı.

Afganlar arası müzakerelerin akıbeti belli değil

Mahkum takası, tamamlandığı takdirde Afganlar arası müzakerelerin başlaması planlanırken Almanya, Avusturalya ve Fransa'nın itirazları nedeniyle belirsiz süreliğine erteledi.

Sürecin askıya alınmasının ardından iki hafta geçmesine rağmen ne zaman mahkum takasının tamamlanarak Afganlar arası müzakerelerin başlayacağı henüz bilinmiyor.

Afganistan hükümeti ise bu sorunun çözüme kavuşturulması için diplomatik yollarla görüşmelerini sürdürüyor.

Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile dün yaptığı telefon görüşmesinde de mahkum takasını ele aldı. 

Hükümetten ön şart

Afganistan Ulusal Güvenlik Şurası Sözcüsü Cavid Faisal, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, mahkum takasının tamamlanması için Taliban'ın önce komandoları serbest bırakması gerektiğini bildirdi. 

Taliban'ın elinde tuttuğu komandoları serbest bıraktığı takdirde hükümetin, geri kalan 320 Taliban üyesi mahkumu serbest bırakacağını vurgulayan Faisal, hükümetin mahkum takasını tamamlama konusunda kararlı olduğunu belirtti.

Faisal, barışa ulaşmak için artık yardım sırasının Taliban'da olduğunu kaydetti.

Öte yandan, Afganistan Dışişleri Bakan Vekili Muhammed Hanif Atmer, iki gün önce yaptığı açıklamada, mahkum takasının gelecek hafta tamamlanmasının beklendiğini duyurmuştu.

400 mahkumun arasında kimler var?

Afganistan hükümetinin de yetkisini aşan ve daha sonra Loya Cirge onayıyla serbest bırakılmaları kararlaştırılan 400 Taliban üyesi mahkumun arasında yabancı militanların bulunması dikkati çekiyor.

Söz konusu militanların 40'ının yabancı uyruklu olduğu, 156'sının idama mahkum edildiği belirtiliyor.

Bu 400 mahkumun arasında ABD tarafından kara listeye alınan 44 militanın da olduğu kaydediliyor.

Şiddet durmak bilmiyor

Bir yandan barışın sağlanması için çalışmalar devam ederken diğer yandan da şiddet olayları durmak bilmiyor.

İçişleri Bakanlığı Sözcüsü Tarık Aryen, Taliban'ın son bir haftada ülkenin 27 vilayetinde düzenlediği 446 saldırıda 67 sivilin yaşamını yitirdiğini duyurdu.

Saldırılarda 179 sivilin yaralandığını dile getiren Aryen, en çok can kaybının ülkenin kuzeyindeki Belh vilayetinde yaşandığı bilgisini verdi.

Taliban ile barış görüşmeleri süreci 

Cumhurbaşkanı Eşref Gani yönetimindeki hükümet için büyük tehdit unsuru olan Taliban, ülkenin birçok bölgesinde hakimiyetini koruyor. 

Afgan hükümeti, Taliban ile barış görüşmelerine başlamak için defalarca girişimde bulunmuş ve bu amaçla Barış Konseyini kurmuştu. 

Eski Cumhurbaşkanı Hamid Karzai döneminde, Haziran 2013'te hükümetle Taliban arasındaki temasların Katar'ın başkenti Doha'da yapılması planlanmıştı. Ancak Taliban'ın müzakerelerin yürütüleceği ofise "Afganistan İslam Emirliği" yazan tabela ve sözde bayrağını asması üzerine Afgan hükümeti görüşmelerden çekilmişti. 

Ofis, bir ay geçtikten sonra kapanmış ve barış müzakereleri de askıya alınmıştı.